بررسی عملکرد شکستگی‌ها و تعیین تنش برجا در سازند مخزنی آسماری میدان نفتی مارون (بر اساس تفسیر نتایج نمودارهای تصویرگر)

چکیده: کمربند چین‌خوردگی-روراندگی زاگرس به طول 2000 کیلومتر با میادین هیدروکربوری بسیار عظیم خود پربارترین کمربند چین‌خوردگی-راندگی جهان می‌باشد. میدان نفتی مارون یکی از بزرگترین میادین نفتی جنوب غرب ایران محسوب می‌شود که در شمال‌شرق شهر اهواز و از لحاظ زمین‌شناسی در قسمت شرقی حوضه فروافتاده دزفول شمالی قرار گرفته است. سازند آسماری مهم‌ترین سنگ مخزن میدان مارون می‌باشد. تنش برجا در یک میدان هیدروکربوری از چند زیرمجموعه اساسی جهت مطالعه و بررسی تشکیل شده است که شامل حالت تنش، مقدار و جهت مؤلفه‌های تنش نسبت بهم می‌باشد. یکی از نمود مطالعه تنش برجا در میادین هیدروکربوری، استفاده از نتایج آن در علم نوین ژئومکانیک مخازن می‌باشد که در حل مشکلاتی همچون ناپایداری دیواره چاه به هنگام حفاری، انتخاب مسیر ایمن حفاری، آسیب لوله‌های جداری، روش‌های مختلف افزایش تولید و ... دارای نقشی اساسی است. در این پژوهش به بررسی عملکرد شکستگی‌ها و مشخص نمودن یکی از بخش‌های مطالعه تنش برجا، یعنی جهت تنش‌های تکتونیکی (افقی) در سازند مخزنی آسماری میدان نفتی مارون پرداخته شد. برای تعیین و آنالیز جهت تنش برجا، استفاده از نمودارهای تصویرگر بهترین و کامل‌ترین روش بوده و لذا نتایج تفسیر نمودارهای تصویرگر 19 حلقه چاه مورد بررسی قرار گرفت. همچنین بدلیل اهمیت تنش افقی حداقل در اکثر زمینه‌های کاربردی ژئومکانیک مخازن سعی بر تمرکز بیشتر بر این مؤلفه تنش برجا شد و روشن است که جهت تنش افقی حداکثر عمود بر تنش افقی حداقل می‌باشد. در نهایت مشخص شد بدلیل پیچیدگی ساختمانی میدان مارون و تمرکز تنش در دماغه‌ها جهت تنش برجا دچار جابجایی‌های شده اما در سایر نقاط جهت تنش افقی حداقل دارای روند NW-SE تعیین گردید.براساس نقشه­های امتداد شکستگی و لایه‌بندی در نواحی واقع در یال جنوبی میدان در محل چاه‌های 181، 341، 322 و چاه 278 در دماغه شرقی امتداد شکستگی‌های غالب جهت E130N ، جزء دسته شکستگی‌های طولی کششی مشخص شدند در صورتی که در شمال و شمال شرق و مرکز هر دو دسته شکستگی‌های مرتبط با چین خوردگی و خمش دیده ‌شد.